Κατάλογος ελέγχου για την εκπόνηση Εσωτερικού Σχεδίου Έκτακτης Ανάγκης (ΕΣΕΑ) σε εγκαταστάσεις ανώτερης βαθμίδας
Το ΕΣΕΑ πρέπει να περιλαμβάνει το σύνολο των δράσεων και ενεργειών για την αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων και να αναθεωρείται τουλάχιστον κάθε 3 χρόνια ή όταν προκύπτει ανάγκη διορθωτικών αλλαγών.
Το ΕΣΕΑ πρέπει να καλύπτει όλα τα πιθανά σενάρια που μπορεί να οδηγήσουν σε Β.Α.Μ.Ε. με έμφαση στα πλέον πιθανά. Ειδικότερα, θα πρέπει να περιλαμβάνει όλα τα σενάρια που περιγράφονται στη ΜΑ, αλλά και σενάρια μικρότερης έντασης που μπορεί να έχουν επιπτώσεις στους εργαζόμενους. Επίσης, το σχέδιο πρέπει να χαρακτηρίζεται από ευελιξία ώστε να ανταποκρίνεται σε ακραίες καταστάσεις λόγω τεχνολογικών ή άλλων αιτίων (π.χ. από φυσικές καταστροφές).
Η διαβούλευση με το μόνιμο προσωπικό και κατά περίπτωση με το προσωπικό των εργολάβων, αποσκοπεί στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του σχεδίου, αλλά και της προσαρμογής στις πραγματικές συνθήκες της εγκατάστασης.
Στο ΕΣΕΑ πρέπει να προσδιορίζονται επακριβώς οι αναγκαίες ενέργειες για την υποδοχή υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης σε περίπτωση Β.Α.Μ.Ε. και ενδεχομένως για τη συμμετοχή σε δράσεις εκτός της εγκατάστασης.
Η επάρκεια πόρων σε προσωπικό και εξοπλισμό αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την αξιοπιστία του σχεδίου. Επισημαίνεται ότι σε αρκετές περιπτώσεις μικρός αριθμός προσωπικού καλείται να καλύψει πολλούς ρόλους και αυτό υποβαθμίζει την αξιοπιστία του σχεδίου.
Η περιγραφή αρμοδιοτήτων πρέπει να είναι σχολαστική ώστε να μην υπάρχουν κενά ή αντικρουόμενες αρμοδιότητες. Επίσης, θα πρέπει να προσδιορίζεται με ακρίβεια η στελέχωση των οργανωτικών δομών είτε με ονομαστική αναφορά, είτε με αναφορά θέσης/ιδιότητας του εμπλεκόμενου προσωπικού.
Θα πρέπει να προσδιορίζονται οι διακριτοί ρόλοι, ανεξάρτητα του εάν κάποιοι από αυτούς θα υπηρετούνται από τα ίδια πρόσωπα. Ενδεικτικά αναφέρονται οι αρμοδιότητες των ομάδων ή των υπεύθυνων πυροπροστασίας και καταστολής, εφαρμογής του Σχεδίου, Εκκένωσης, επικοινωνίας και συνεργασίας με τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης, διάσωσης και παροχής πρώτων βοηθειών, κ.ά.
Η Ομάδα Πυρασφάλειας (στη σχετική νομοθεσία αναφέρεται ως Ομάδα Πυροπροστασίας), θα πρέπει να διαθέτει μόνιμο προσωπικό με ανάλογη ικανότητα, εμπειρία και εκπαίδευση. Θα πρέπει να περιγράφεται ο ρόλος της και οι επιμέρους ρόλοι (π.χ. Αρχηγός, Υπαρχηγός), καθώς και οι σχετικές ενέργειες που θα πραγματοποιηθούν ανάλογα με την περίπτωση.
Οι εν λόγω ομάδες θα πρέπει να είναι αρκούντως εκπαιδευμένες, ιδιαίτερα με την πραγματοποίηση ασκήσεων.
Το ΕΣΕΑ πρέπει να έχει τις προϋποθέσεις αξιόπιστης εφαρμογής σε όλες τις ώρες του 24ώρου και όλες τις ημέρες του έτους, σε περιπτώσεις αλλαγής βάρδιας, ασθενειών κ.ά. Επίσης, θα πρέπει να προσδιορίζονται οι ενέργειες μέχρι την ανάληψη της διεύθυνσης επιχειρήσεων από τον Υπεύθυνο Εφαρμογής του σχεδίου (π.χ. ενέργειες από τους εργαζόμενους φύλαξης).
Η δράση αφορά αφενός στις ενέργειες καταστολής που πρέπει να γίνουν άμεσα (π.χ. διακοπή διαρροής) μέχρι την άφιξη των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκη και αφετέρου στην παροχή απαραίτητης υποστήριξης μετά την άφιξή τους, με πληροφορίες για το συμβάν, τους τρόπους πρόσβασης στο σημείο του συμβάντος, κ.ά.
Θα πρέπει να περιγράφονται οι ενέργειες για την έγκαιρη ειδοποίηση της υπεύθυνης για την εφαρμογή του εξωτερικού σχεδίου έκτακτης ανάγκης αρχής, το είδος των πληροφοριών που πρέπει να περιέχει η αρχική ειδοποίηση και οι ρυθμίσεις για την παροχή λεπτομερέστερων πληροφοριών μόλις είναι διαθέσιμες.
Τυχόν ρυπασμένη περιοχή, π.χ. μετά από φωτιά που περιλαμβάνει τοξικά υλικά, θα πρέπει να φυλάσσεται και τα τοξικά υλικά να μεταφέρονται σε χώρο ειδικής επεξεργασίας με βάση τις προβλεπόμενες διαδικασίες από τους σχετικούς κανονισμούς και να καθαρίζεται/αποκαθίσταται η περιοχή.
Αφορά σε εξοπλισμό κυρίως ασύρματης επικοινωνίας που είναι απαραίτητος για την επικοινωνία και συντονισμό του προσωπικού σε όλα τα στάδια εφαρμογής του ΕΣΕΑ.
Το Κέντρο Ελέγχου θα πρέπει να είναι εγκατεστημένο σε χώρο προφυλαγμένο από τις επιπτώσεις ατυχημάτων και ενδεχομένως να υπάρχουν και εναλλακτικές θέσεις ανάλογα με τον τύπο και τη θέση κάθε ατυχήματος. Το Κέντρο Ελέγχου θα πρέπει να διαθέτει κατάλληλο εξοπλισμό επικοινωνίας με το προσωπικό εντός της εγκατάστασης και με τις αρμόδιες υπηρεσίες, χάρτες και σχέδια για τις περιοχές που βρίσκονται οι επικίνδυνες ουσίες, ο εξοπλισμός ασφάλειας, το νερό πυρόσβεσης, στοιχεία για την προσβασιμότητα του οδικού δικτύου, τα σημεία συγκέντρωσης προσωπικού, παροχής πρώτων βοηθειών, τις οδεύσεις διαφυγής κ.ά.
Αφορά στις μονάδες των οποίων κατά προτεραιότητα θα πρέπει να διακοπεί η λειτουργία τους σε περίπτωση ατυχήματος.
Στην περίπτωση όπου στην εγκατάσταση υπάρχουν δραστηριότητες μεταφοράς επικίνδυνων εμπορευμάτων θα πρέπει να εξασφαλίζεται η πρόβλεψη των σχετικών ενεργειών και ο συντονισμός με τους εξωτερικούς συνεργάτες (ενημέρωση για το σχέδιο, κοινές ασκήσεις κ.λπ.).
Αφορά στα μέσα ενεργητικής πυροπροστασίας αναλόγως τους είδους της εγκατάστασης, όπως συστήματα σήμανσης συναγερμού, συστήματα πυρανίχνευσης, μέσα πυρόσβεσης και άλλα μέσα (φορητά μέσα πυρόσβεσης, πυροσβεστικό δίκτυο, σύστημα sprinklers, ενδεχομένως κινητές κουρτίνες, σύστημα ψύξης δεξαμενών, κ.λπ.). Οι εφεδρικές παροχές αφορούν σε δεξαμενή νερού πυρόσβεσης, Η/Ζ, εφεδρικές αντλίες, αφρό, κ.ά.
Το σύνολο του εξοπλισμού ασφάλειας, από τον εξοπλισμό καταστολής συμβάντος, μέχρι τα ΜΑΠ για το προσωπικό πρώτης γραμμής, θα πρέπει να είναι σε άμεσα προσβάσιμη θέση, να συντηρούνται τακτικά με βάση τις προδιαγραφές και να βρίσκονται πάντα σε καλή κατάσταση.
Αφορά σε συνεργασίες με άλλες εγκαταστάσεις για αλληλοβοήθεια σε περίπτωση Β.Α.Μ.Ε.
Αφορά την προληπτική ιατρική εξέταση αμέσως μετά το ατύχημα και μέριμνα για αποκατάσταση ενδεχόμενων επιπτώσεων στην υγεία για το προσωπικό πρώτης γραμμής, το προσωπικό καθαρισμού τοξικών υλικών, αλλά και κάθε εργαζόμενο που ενδεχομένως έχει εκτεθεί σε επικίνδυνες ουσίες κατά τη διάρκεια του ατυχήματος.
Στο Σχέδιο προσδιορίζονται τα κριτήρια για την επιλογή εκκένωσης, οι εναλλακτικές διαδρομές εκκένωσης, τα σημεία συγκέντρωσης προσωπικού, τα σημεία παροχής πρώτων βοηθειών, ο τρόπος απομάκρυνσης, ο έλεγχος κυκλοφορίας οχημάτων, κ.ά. Το σχέδιο πρέπει να αξιολογείται με την πραγματοποίηση άσκησης εφαρμογής του.
| Πληροφορίες - Σύνδεσμος : |
|---|
Επιβάλλεται η λήψη μέτρων κτιριοδομικού τύπου για την ενίσχυση κτιρίων με παρουσία προσωπικού για την περίπτωση που βρίσκονται τουλάχιστον σε καθεστώς Ζώνης Ι και ζώνης ντόμινο λόγω θερμικής ακτινοβολίας και υπερπίεσης (π.χ. πυράντοχες πόρτες, ενίσχυση υαλοπινάκων εξωτερικών κουφωμάτων, ώστε να αποκλειστεί η περίπτωση εκσφενδονισμού θραυσμάτων, κ.ά.).
Θα πρέπει να εξασφαλίζεται η ασφαλής εκκένωση των κτιρίων με ελεύθερες και επαρκείς σε διαστάσεις και αριθμό οδεύσεις διαφυγής και εξόδους κινδύνου, να υπάρχει κατάλληλη σήμανση και φωτισμός ασφαλείας.
Οι οδεύσεις διαφυγής και οι έξοδοι θα πρέπει να είναι ασφαλείς ελεύθερες εμποδίων και να υπάρχουν επαρκή σε αριθμό ενδεικτικά της κατεύθυνσης ανέμου (ανεμούρια). Στο γήπεδο της εγκατάστασης θα πρέπει να υπάρχει εναλλακτική έξοδος σε αντίθετη κατεύθυνση από αυτήν της κυρίας εισόδου.
Τα σημεία συγκέντρωσης ή/και παροχής πρώτων βοηθειών θα πρέπει να βρίσκονται σε ασφαλή περιοχή, δηλ. πέρα από τη Ζώνη Επιπτώσεων κατηγορίας ΙΙΙ της ΚΥΑ 172058/2016 και εφόσον απαιτηθεί, έξω από τα όρια της εγκατάστασης.
Αφορά σε προβλέψεις για την ασφαλή απομάκρυνση εργαζομένων με κινητικά προβλήματα και ευαίσθητες ομάδες εργαζομένων (έγκυες γυναίκες, εργαζόμενοι με προβλήματα υγείας κ.ά.).
Οι ασκήσεις πρέπει να γίνονται επί του πεδίου, αλλά είναι χρήσιμη και η διεξαγωγή συμπληρωματικών ασκήσεων με προσομοιωτές.
Η κοινή άσκηση με το Πυροσβεστικό Σώμα (ΠΣ) αποβλέπει αφενός στη βελτίωση της απόδοσης των μέσων της εγκατάστασης και αφετέρου στη βελτίωση συνεργασίας εν όψει πιθανής κλήσης του ΠΣ. Επιπλέον, θα πρέπει να διασφαλίζεται η κοινή άσκηση με άλλους φορείς όπως το Λιμενικό Σώμα, εφόσον απαιτείται από την εκτίμηση κινδύνου.
Ασκήσεις για παροχή πρώτων βοηθειών επί του πεδίου πρέπει να γίνονται με τη συμμετοχή του ΕΚΑΒ ή κάποιου άλλου φορέα (όπως του τοπικού νοσοκομείου).
Λόγω της συχνότητας τέτοιων φαινομένων στη χώρα μας, οι ασκήσεις αντιμετώπισης θα πρέπει να αποτελούν συχνά θέμα ασκήσεων.
Η αξιολόγηση των ασκήσεων εκκένωσης σε όλα τα επί μέρους θέματα, από τον εξοπλισμό επικοινωνίας, τα μέσα απομάκρυνσης και τη διαχείριση κυκλοφορίας, μέχρι τον τελικό χρόνο εκκένωσης, αποτελεί προϋπόθεση για την ασφαλή απομάκρυνση του προσωπικού.
Η χρήση κατάλληλων ΜΑΠ αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ασφάλεια του προσωπικού και κατά συνέπεια για την αποτελεσματική καταστολή του ατυχήματος.
Αναφέρεται σε ειδικά σενάρια όπως η διαρροή τοξικής ουσίας, ή φωτιά σε αποθήκες χημικών, οπότε είναι δυνατόν να αναπτυχθούν υψηλές συγκεντρώσεις σε εκτεταμένες περιοχές και να υπάρξει ανάγκη προστασίας της αναπνοής στο σύνολο του προσωπικού.
Σε περιπτώσεις εξειδικευμένων ΜΑΠ που απαιτούνται λόγω ιδιαίτερων χαρακτηριστικών μιας μονάδας, αυτά δυνατόν να παρέχονται από την εγκατάσταση.
Τα ΜΑΠ πρέπει να ανταποκρίνονται στις συνθήκες για τις οποίες προορίζονται και θα πρέπει να διασφαλίζουν άνεση και λειτουργικότητα και να καλύπτουν τις προδιαγραφές που προβλέπονται από τη σχετική νομοθεσία.